Szkolenie dla Społecznych Inspektorów Pracy

Społeczna inspekcja pracy jest „służbą społeczną” pełniona przez pracowników mająca na celu zapewnienie przez pracodawców bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochronę uprawnień pracowniczych określonych w przepisach prawa pracy. Ta „służba społeczna” ma reprezentować interesy wszystkich pracowników w zakładzie pracy  bez względu na ich przynależność związkową.

Społeczni inspektorzy pracy realizując zadania określone w ustawie o sip, winni skupiać swoje oddziaływanie:

• w zakresie bezpieczeństwa pracy– na eliminowaniu zagrożeń, które są przyczyną wypadków i chorób zawodowych, przestrzeganiu wymogów technologicznych, wyposażeniu maszyn i urządzeń w osłony i urządzenia zabezpieczające, wyposażeniu pracowników w sprawny sprzęt ochrony osobistych, przestrzeganiu przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa pracy
• w zakresie higieny pracy– na zapewnieniu pracownikom norm higienicznych w szczególności dotyczących substancji szkodliwych, zapyleniu, hałasu, wibracji, mikroklimatu i oświetlenia oraz zapewnienia pracownikom odpowiednich pomieszczeń higieniczno- sanitarnych
• w zakresie prawnej ochrony pracy– na kontroli przestrzegania przepisów dotyczących ochrony pracy kobiet i młodocianych, świadczeń pieniężnych z tytuły wypadków przy pracy i chorób zawodowych

• Omówienie zadań społecznej inspekcji pracy zgodnie z art. 4 ustawy o SIP

2. Organizacja i struktura społecznego nadzoru nad warunkami pracy

W zależności od struktury organizacyjnej zakładu społeczną inspekcję pracy tworzą:

• Zakładowy społeczny inspektor pracy – dla całego zakładu pracy
• Oddziałowi (wydziałowi) społeczni inspektorzy pracy – dla poszczególnych oddziałów w zakładzie pracy
• Grupowi społeczni inspektorzy pracy – dla komórek organizacyjnych oddziałów (wydziałów)

3. Uprawnienia i zasady postępowania społecznego inspektora pracy

SIP ma wiele uprawnień o różnym charakterze prawnym, do których można zaliczyć m.in.:

• Prawo informowania pracodawcy o faktach nieprzestrzegania przepisów bhp i prawa pracy
• Prawo występowania o natychmiastowe usunięcie bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników
• Prawo wydawania zaleceń, w tym w szczególności zaleceń wstrzymania pracy danego urządzenia technicznego
• Prawo zwracania uwagi pracownikom w przypadku naruszenia obowiązujących przepisów i zasad bhp
• Udział w zespołach powypadkowych

4. Planowanie pracy społecznego inspektora pracy

Właściwa organizacja pracy społecznego inspektora pracy warunkowana jest szeregiem różnorodnych czynników. Uzależniona jest między innymi od branży, wielkości zakładu, charakteru produkcji, warunków pracy załogi, a także umiejętności działania samego społecznego inspektora pracy. Dlatego też podstawą jego działania powinien być opracowany plan pracy i zatwierdzony przez zakładowe organizacje związkowe.

5. Wydawanie zaleceń i uwag przez społecznego inspektora pracy

• zakładowy sip na podstawie ustaleń własnych, wydziałowego bądź grupowego sip ma prawo wydać pracodawcy zalecenie usunięcia w określonym terminie stwierdzonych uchybień i zagrożeń wypadkowych
• ćwiczenia – wpisywanie uwag, zaleceń do zakładowej książki kontroli
• omówienie nieprawidłowości w wydawanych zaleceniach sip
• pracodawca (kierownik zakładu pracy) ma obowiązek wykonania zalecenia zakładowego sip, bądź w przypadku, kiedy uzna je za nieuzasadnione może, nieść sprzeciw do właściwego inspektora Państwowej Inspekcji Pracy

6. Obowiązki zakładu pracy (pracodawcy) wobec społecznej inspekcji pracy

• Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 Ustawy o SIP pracodawca jest zobowiązany zapewnić społecznym inspektorom pracy odpowiednie warunki realizacji ich zadań
• Obowiązki w tym zakresie możemy podzielić na dwie grupy
  • obowiązek realizacji wniosków, wystąpień i zaleceń społecznych inspektorów pracy
  • zapewnienie sip warunków do realizacji ich zadań

7. Ochrona prawna społecznych inspektorów pracy oraz odpowiedzialność za naruszenie przepisów o sip

8. Współdziałanie społecznego inspektora pracy z PIP i związkami zawodowymi

Wspólnym dążeniem związków zawodowych i Państwowej Inspekcji Pracy jest zwiększenie skuteczności działań podejmowanych w zakresie ochrony pracy oraz podnoszenie efektywności społecznej kontroli warunków pracy.