Praca w magazynie często wiąże się z elastycznym grafikiem i różnymi godzinami pracy. Pracodawcy wykorzystują możliwości, jakie daje im kodeks pracy, a do dyspozycji mają kilka systemów. Z tego artykułu dowiecie się:
- Jaki jest podstawowy system czasu pracy,
- Na czym polega równoważny system czasu pracy.
Więcej na temat pracy w magazynach znajdziecie w naszych wcześniejszych artykułach:
https://prestige-eck.pl/wp/blog/praca-magazynu-akty-prawne/
Jeśli myślicie o zmianie pracy lub potrzebujecie nowych umiejętności – Europejskie Centrum Szkolenia Prestige ma wiele propozycji kursów:
https://prestige-eck.pl/wp/logistyka-transport/zarzadzanie-gospodarka-magazynowa-3-dni-nowosc/
https://prestige-eck.pl/wp/produkcja/planowanie-i-zarzadzanie-magazynami/
System czasu pracy w magazynach
Myśląc o pracy w magazynach, trzeba wziąć pod uwagę, że często jest to praca zmianowa. Jednego dnia można pracować od 8.00 do 16.00, drugiego od 16.00 – 24.00. Mogą się także zdarzać dyżury nocne. Liczba godzin zależy od umowy, jednak trzeba się przygotować również na pracujące weekendy. W takiej sytuacji można wybrać sobie później zastępczo dzień wolny w tygodniu.
Niestety- nie ma oficjalnej definicji, która mówi czym dokładnie jest czas pracy. Są za to uregulowania, dzięki którym przyjmuje się, że system czasu pracy to zbiór przepisów określających dopuszczalny wymiar czasu pracy oraz zasady rozłożenia tego wymiaru w poszczególnych miesiącach, tygodniach pracy albo dobach roboczych w okresie rozliczeniowym.
Wyróżniamy następujące systemy czasu pracy: podstawowy, równoważny (z jego odmianami), w ruchu ciągłym, przerywany, zadaniowy, skrócony tydzień pracy oraz pracę weekendową.
Podstawowy system czasu pracy (art. 129 § 1 k.p.)
W tym systemie czas pracy nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. To bardzo popularny system, który jednak jest najbardziej ograniczający dla pracodawców.
Praca w tym systemie to standardowe osiem godzin, od poniedziałku do piątku.
Równoważny system czasu pracy
To system,w którym ogranicza się zastosowanie sztywnej ośmiogodzinnej normy dobowej czasu pracy. Można w nim stosować zróżnicowane normy dobowe – dłuższe lub krótsze niż osiem godzin,a następnie je uśredniać.
Równoważny system czasu pracy można stosować w 3 wariantach:
- Podstawowy równoważny system czasu pracy (art. 135 k.p.):
Możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin przy zachowaniu przeciętnie 40-godzinnej normy tygodniowej, w przyjętym okresie rozliczeniowym, przedłużony dobowy wymiar czasu powinien być równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w inne dni, bądź dniami wolnymi od pracy.
- Równoważny system czasy pracy pracowników zatrudnionych przy dozorze urządzeń lub w częściowym pozostawaniu w pogotowiu do pracy (art. 136 k.p.):
Możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 16 godzin przy zachowaniu przeciętnie 40-godzinnej normy tygodniowej w przyjętym okresie rozliczeniowym, bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin – niezależnie od odpoczynku tygodniowego.
- Równoważny system czasu pracy pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych (art. 137 k.p.):
Istnieje tu możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, pracownikom bezpośrednio po każdym okresie wykonania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy przysługuje odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin, niezależnie od nieprzerwanego odpoczynku 11-godzinnego.
System czasu pracy w ruchu ciągłym (art. 138 k.p.)
W przypadku prac, które ze względu na technologię produkcji nie mogą być wstrzymane, oraz gdy praca nie może być wstrzymana ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności, możliwe jest przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień.
W niektórych tygodniach (tylko raz w tygodniu i nie w każdym tygodniu) dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin. Praca ponad osiem godzin dziennie wiąże się jednak z koniecznością wypłacenia 100% dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.
O tym, czy praca ma charakter pracy w ruchu ciągłym, nie decyduje ani zakres wykorzystania mocy produkcyjnych zakładu pracy, ani możliwości produkcyjnych pracownika, ale okoliczność, czy wykonywanie pracy przez 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu jest konieczne z punktu widzenia zabezpieczenia prawidłowego procesu produkcyjnego oraz prawidłowej działalności urządzeń produkcyjnych.
Praca, która nie może być wstrzymana ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności i powinna być wykonywana przez 24 godziny na dobę oraz przez siedem dni w tygodniu, dotyczy potrzeb, które mają szczególne znaczenie. Zalicza się do nich potrzeby w zakresie ochrony życia i zdrowia, dostaw energii i wody czy transportu (szpitale, elektrociepłownie, koleje).
Przerywany system czasu pracy (art. 139 k.p.)
Rozkład pracy zakłada nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż pięć godzin. Przerwa nie jest wliczana do czasu pracy, ale przysługuje za nią wynagrodzenie.
Przerywanego systemu nie można łączyć z systemami: równoważnym, w ruchu ciągłym, skróconego tygodnia pracy oraz weekendowym.
System ten sprawdzi się w przypadku, gdy u pracodawcy występuje różne natężenie pracy, uzależnione np. od pory dnia (np. poranny i popołudniowy szczyt w transporcie).
System czasu pracy zadaniowy (art. 140 k.p.)
Pracownik sam ustala swój rozkład czasu pracy i ma dużą swobodę w realizacji swoich obowiązków i zadań. Pracodawca natomiast nie musi tworzyć rozkładów czasu pracy i prowadzić ewidencji. To bardzo elastyczna forma zatrudnienia. Wprowadzając system zadaniowy należy opisać w jaki sposób określane będą konkretne zadania dla pracowników (w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu).
Skrócony tydzień pracy (art. 143 k.p.)
Skrócony tydzień pracy wprowadza się na pisemny wniosek pracownika, poprzez zapisy w umowie o pracę. Jest to odmiana równoważnego systemu czasu pracy.
W tym systemie pracę wykonuje się przez mniej niż pięć dni w ciągu każdego tygodnia pracy w zamian za zwiększenie wymiaru dobowego czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin. Tydzień pracy należy rozumieć jako kolejne siedem dni pracy, liczone od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.
W tym systemie pracownik może być zatrudniony w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.
System czasu pracy weekendowej (art. 144 k.p.)
W tym systemie zatrudniamy pracownika tylko w określone dni tygodnia: piątki, soboty, niedziele i święta. Może być on stosowany wobec konkretnego pracownika, na jego pisemny wniosek i wprowadzany jest w umowie o pracę. Dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin. Jest to odmiana równoważnego systemu czasu pracy.
W związku z tak ściśle określonymi dniami pracy w systemie weekendowym pracodawca nie ma możliwości wyznaczenia pracownikowi pracy w inne dni tygodnia, np. we wtorek.
Zatrudniając pracownika w systemie weekendowym, pracodawca nie ma obowiązku wyznaczania mu pracy we wszystkie dozwolone dni. Pracownik może być zatrudniony tylko w soboty i niedziele lub piątki i soboty. Praca w godzinach nadliczbowych może nastąpić jedynie w tych dniach.
W tym systemie na ogół zatrudnia się pracownika na ¾ etatu.
Praca zmianowa (art. 128 § 2 pkt 1 k.p.)
Przez pracę zmianową należy rozumieć wykonywanie pracy według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni. Dodatkowo pracownicy zmieniają się (zastępują) na tych samych stanowiskach pracy.
Pismo z dnia 13 sierpnia 2009 r. GIP (KPGIP 2009/08/13-1):
„Cechą charakterystyczną pracy zmianowej jest zmiana pracowników na tych samych stanowiskach. Nie jest zatem pracą zmianową np. praca, w której pracownik pracuje cztery dni od godz. 7, a jeden dzień od 10, jeżeli nie zmienia innego pracownika na tym stanowisku. Można to uznać jedynie jako indywidualny rozkład czasu pracy tego pracownika”.
Odmiany pracy zmianowej:
ciągła – zakład pracy pracuje przez 24 godziny, od poniedziałku do niedzieli (uwaga – praca w porze nocnej),
półciągła – zakład pracy pracuje przez 24 godziny, od poniedziałku do piątku, z przerwą weekendową (uwaga – praca w porze nocnej),
nieciągła – praca wykonywana jest z przerwą nocną i weekendową.
Po więcej informacji zapraszamy na nasze kursy w Europejskim Centrum Szkolenia Prestige:
Czy warto pogłębiać swoją wiedzę? Zawsze. Potwierdzają to nasi zadowoleni kursanci:
https://www.opineo.pl/opinie/prestige-eck