Strategia trzyletnia Państwowej Inspekcji Pracy na lata 2025-2027

Na lata 2025 – 2027 zaplanowano trzyletnią kampanię prewencyjno-kontrolną, która będzie dotyczyć prawidłowego funkcjonowania w zakładach pracy prewencji wypadkowej. Wiąże się ona z realizacją priorytetowych celów Unii Europejskiej w zakresie efektywniejszej ochrony osób pracujących przed wypadkami, w szczególności śmiertelnymi, związanymi z pracą wyrażonych w dokumencie pt.: Strategiczne ramy UE dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021–2027 Bezpieczeństwo i higiena pracy w zmieniającym się świecie pracy. Jest także niejako krajową kontynuacją kampanii kontrolnej prowadzonej w 2024 roku przez Komitet Wyższych Inspektorów Pracy (SLIC) na terenie całej UE. Całość przyjmowanych w UE programów i działań podkreśla prawo każdego pracownika do bezpiecznego powrotu z pracy do domu, określone w europejskiej „Wizji Zero”.

Realizacja „Wizji zero” w zakresie zgonów związanych z pracą w UE wyraża się poprzez wzmocnienie kultury szeroko pojętego „zapobiegania”:

• dokładne badanie wypadków i zgonów w miejscu pracy,
• identyfikowanie i usuwanie przyczyn tych wypadków i zgonów,
• zwiększanie świadomości na temat zagrożeń związanych z pracą, urazów i chorób,
• wzmocnienie egzekwowania obowiązujących zasad i wytycznych.

ZAPOBIEGANIE WYPADKOM ZWIĄZANYM Z PRACĄ W SEKTORZE PRZEMYSŁOWYM – WIZJA ZERO

Strategia PIP będzie realizowana przede wszystkim w zakładach, w których odnotowano najwięcej wypadków przy pracy. Jej założenia skierowano na zakłady sektora przetwórstwa przemysłowego, cechujące się dużym ryzykiem wystąpienia wypadków przy pracy oraz takich, w których liczba takich wypadków świadczy o nierespektowaniu obowiązujących przepisów bhp.

Działania podejmowane podczas 3-letniej Strategii (lata 2025-2027) polegać będą na weryfikacji w wybranej grupie zakładów pracy zajmujących się działalnością przemysłową stopnia przestrzegania obowiązujących przepisów prawa pracy, w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy, które są bezpośrednio związane z ograniczaniem zagrożeń zawodowych. Kontrole inspektorów pracy wskażą newralgiczne obszary, stanowiące potencjalne źródła wystąpienia zdarzeń wypadkowych, a wydawane środki prawne spowodują wyeliminowanie sytuacji stanowiących bezpośrednie zagrożenie utraty zdrowia lub życia. Wyniki kontroli zobrazują poziom bezpieczeństwa pracy, w szczególności zaangażowanie pracodawców w tworzenie bezpiecznych miejsc pracy w zakładach przemysłowych. Coroczna analiza kontroli będzie podstawą do sformułowania propozycji ewaluacji działań kontrolnych i prewencyjnych ze strony PIP w kolejnych latach trwania Strategii.

W latach 2021-2023 inspektorzy pracy zbadali okoliczności i przyczyny 5 994 wypadków przy pracy zgłoszonych do Państwowej Inspekcji Pracy. W wypadkach poszkodowanych zostało 6 685 osób, w tym 2 129 doznało ciężkich obrażeń ciała, a 790 poniosło śmierć. Poszkodowani w wypadkach przy pracy najczęściej pracowali w zakładach: przetwórstwa przemysłowego – 35,6%, budowlanych – 23,8% oraz handlowych i zajmujących się naprawami – 8,6%. Z tej przyczyny sektor przemysłowy stanowić będzie priorytetowe zagadnienie w działaniach PIP na lata 2025-2027.

W zakresie kontroli istotne będzie sprawdzenie przestrzegania przepisów dotyczących m.in.:

• oceny ryzyka zawodowego związanego z zagrożeniami występującymi w środowisku pracy zatrudnionych pracowników, w analizie wypadkowości zdarzeń już zaistniałych,

• przygotowania pracowników do wykonywania powierzonych zadań,

• organizacji pracy uwzględniającej konieczność zapewnienia bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy,

• ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy,

• dane zawierane w druku ZUS IWA.