Hakowy, co robi? Jakie kwalifikacje powinien posiadać, aby znaleźć zatrudnienie?

Operator UTB, sygnalista i hakowy to nierozłączne trio, które ze sobą współpracuje. Podczas odczepiania lub podpinania ładunków potrzebna jest precyzja, wiedza i zaufanie, które buduje sprawna komunikacja. Kto może zostać hakowym i jak zdobyć uprawnienia?

Zadania operatora UTB, hakowego i sygnalisty

Podczas wykonywania zadania każdy z pracowników powinien móc na sobie polegać. Operator zajmuje się jego obsługą i musi uważać na pracujących pod nim ludzi. Sygnalista odpowiada za komunikację i przekazywanie sygnałów pomiędzy hakowym a operatorem. Nieporozumienia bywają bardzo niebezpieczne. Z kolei hakowy zajmuje się odczepianiem i zawieszaniem ładunków. Każda z tych osób powinna mieć stalowe nerwy.

Operator UTB i sygnalista w trakcie realizacji zadań porozumiewają się za pomocą radia lub innych urządzeń komunikacyjnych, a także sygnałami dźwiękowymi, świetlnymi lub ręcznymi. Sygnalista zbiera informacje od członków zespołu (np. hakowych) i przekazuje je do kierującego urządzeniem UTB. Ten ostatni przenosi towar po wskazanej trasie, a dodatkowa para oczu (sygnalista) obserwuje ładunek w trakcie transportu i wydaje polecenia. W sytuacji awaryjnej zatrzymuje pracę i ostrzega przed zagrożeniem.

Kompetencje operatora określa i weryfikuje dozór techniczny. Dla hakowego i sygnalisty mają zastosowanie przepisy BHP i te dotyczące prawa pracy. W związku z tym od pracodawcy zależy ocena ryzyka zawodowego dla danego stanowiska. Dotyczy to także pracy hakowego i sygnalisty.

Hakowy, sygnalista i operator UTB – czy zawsze muszą pracować razem?

Przepisy prawa pracy dla wspomnianych stanowisk brzmią: Niedopuszczalne jest wykonywanie przez jedną osobę jednocześnie czynności operatora, sygnalisty lub hakowego. Wynika z tego, że zapisy mają na celu poprawę bezpieczeństwa na budowie i zakładają, że współpraca trzech osób będzie ograniczała ryzyko wypadków.

Chcesz zostać hakowym?

Zdobycie dodatkowych uprawnień na stanowisku hakowego jest dla Ciebie dużo korzystniejsze niż wyłącznie instruktaż do miejsca pracy. Kurs lub szkolenie pomogą lepiej zrozumieć teorię i jej praktyczne zastosowanie. Jest to solidny fundament wiedzy, wokół którego łatwo obudujesz własne doświadczenia i przemyślenia, które z czasem pomogą Ci lepiej wykonywać swoje obowiązki.

Instruktaż stanowiskowy jest często jedynie krótką prezentacją, a później musisz radzić sobie samodzielnie. Zdarzają się firmy, gdzie będziesz podglądał pracę doświadczonego pracownika i pod jego okiem pierwszy raz samodzielnie podwiesisz i odepniesz ładunek.

Dobry kurs poza wiedzą teoretyczną umożliwia zdobycie praktyki. Dzięki temu w komfortowych warunkach poznasz wszystkie niuanse związane z pracą hakowego. Twoje decyzje i działania będzie można swobodnie przedyskutować. Pojawiające się błędy zaczniesz z czasem wykluczać i minimalizować. Wszystko to jest solidną zaprawą, która dobrze przygotuje Cię do realnej pracy.

Wymagania prawne i normy dotyczące hakowych

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami nie ma jednoznacznych wymogów prawnych, które nakładałyby obowiązek zatrudniania hakowych z określonymi uprawnieniami do wykonywania czynności związanych z podwieszaniem ładunków. Jednak obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpiecznych warunków pracy.

Przepisy dotyczące dozoru technicznego również nie nakładają obowiązku posiadania przez hakowych zaświadczenia kwalifikacyjnego wydanego przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT). Oznacza to, że nie ma formalnego wymogu, aby hakowy posiadał uprawnienia Urzędu Dozoru Technicznego tak jak np.: w przypadku obsługi suwnicy, wciągnika, wciągarki, żurawia stacjonarnego, suwnicy, podestu itp.

Z kolei norma PN-ISO 12480-1 „Dźwignice. Bezpieczna eksploatacja. Część 1 – Postanowienia ogólne” wskazuje na minimalne wymagania, które powinny być spełnione przez osoby pełniące funkcję hakowego lub sygnalisty, aby zagwarantować bezpieczeństwo operacji dźwigowych. W szczególności podkreśla ona konieczność odpowiedniego przeszkolenia pracowników, co jest kluczowe dla minimalizacji ryzyka związanego z obsługą dźwigów i żurawi.

Organizacja kursów i egzaminów

W związku z brakiem jednoznacznych wymagań prawnych dotyczących uprawnień hakowych pracodawca ma swobodę w organizacji szkolenia i egzaminów wewnętrznych na tym stanowisku. Można zatem przeprowadzić wewnątrzzakładowe szkolenie hakowego, zakończone egzaminem, którego wynikiem będzie wydanie stosownego zaświadczenia potwierdzającego nabycie kwalifikacji. Warto jednak, aby program takiego szkolenia obejmował:

Dobór i stosowanie zawiesi linowych i innych elementów podnoszących.
Bezpieczne metody podwieszania i zdejmowania ładunków.
Sygnały porozumiewania się z operatorem żurawia.
Ocenę stanu technicznego używanych akcesoriów podnoszących.

W kwestii sygnałów porozumiewania się z operatorem, w załączniku nr 1 do Obwieszczenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. (Dz. U. 2003 nr 169 poz. 1650) znajdują się szczegółowe zasady stosowania znaków i sygnałów bezpieczeństwa, które powinny być uwzględnione w szkoleniu.

Zaświadczenie i podstawa prawna

Po ukończeniu szkolenia uczestnikom można wydać zaświadczenie o ukończeniu kursu hakowego. Takie zaświadczenie powinno zawierać:

Imię i nazwisko uczestnika
Datę ukończenia szkolenia
Program szkolenia (tematyka)
Podpis prowadzącego szkolenie oraz przedstawiciela pracodawcy

Choć nie istnieje formalny wzór zaświadczenia, ważne jest, aby dokument ten zawierał wszystkie niezbędne informacje potwierdzające nabycie odpowiednich umiejętności.

Podsumowanie

W związku z powyższym rekomenduje się, aby osoby pełniące funkcję hakowego przeszły odpowiednie szkolenie, które można zorganizować wewnątrz zakładu pracy bądź przez naszą firmę: PRESTIGE ECK. Takie szkolenie powinno obejmować zarówno teorię, jak i praktykę, aby zapewnić pełne przygotowanie do wykonywania obowiązków hakowego. Choć nie ma obowiązku posiadania uprawnień wydanych przez UDT, organizacja takiego szkolenia jest najlepszą praktyką, która minimalizuje ryzyko wypadków na budowie i zapewnia zgodność z obowiązującymi przepisami BHP.

Czy będziesz ryzykować własnym życiem?

Choć praca hakowego nie wymaga specjalistycznych uprawnień, to z pewnością przyda się niezbędna i praktyczna wiedza. Dzięki temu będziesz wiedzieć, jak prawidłowo i bezpiecznie wykonywać swoje obowiązki. Teoria wsparta ćwiczeniami na realnym sprzęcie to dobra okazja na popełnianie błędów i dodatkowe pytania. Nie wszystko, co znajduje się w module szkolenia, można od razu „poczuć”. Przetestowanie umiejętności otwiera oczy na różne zagrożenia i praktyczne aspekty pracy, a to bezcenna przewaga.

Dobre przygotowanie do wykonywania pracy pozwoli Ci uniknąć niebezpiecznych sytuacji i zminimalizuje ryzyko błędów. Dzięki temu poznasz zasady współpracy hakowego z innymi pracownikami, poznasz charakterystykę i elementy zawiesi, a także informacje o ich eksploatacji. Całość to solidna porcja praktycznej wiedzy, którą od razu możesz wykorzystać w swojej pracy. Większa wiedza to nie tylko bezpieczeństwo, ale także większe możliwości zarobkowe. Wyższe kompetencje są bardziej cenne dla pracodawców.

Zastanawiasz się, jak bezpiecznie wykonywać pracę hakowego? Przygotowaliśmy dla Ciebie: Kurs hakowy uwzględniający normy europejskie. Zajrzyj i zobacz, dlaczego warto się na niego zapisać.